W ciągu stu lat swojego istnienia, ruch harcerski wypracował metodę wychowawczą, w której do każdego wychowanka podchodzi się w indywidualny sposób, zapewniając mu wszechstronny rozwój w bezpiecznej i przyjaznej grupie rówieśniczej, pod opieką przygotowanego lidera, którym jest instruktor-wychowawca.

W czasie zbiórki zuchowej lub harcerskiej dzieci spotykają się wszystkie razem, ale pracują w małych grupach koleżanek i kolegów, uczestniczą w grach i realizują zadania przygotowane przez swojego lidera, specjalnie pod tematykę zbiórki. Każda gromada i drużyna prowadzi zbiórki według przygotowanego na początku roku szkolnego rocznego programu pracy.

Zbiórki zuchowe i harcerskie to nie tylko spotkania w harcówce w szkole lub wspólnocie mieszkaniowej. To także organizowanie akcji i wydarzeń w połączeniu ze służbą pełnioną na rzecz lokalnego miejsca działania - szkoły, dzielnicy, zaprzyjaźnionej placówki społecznej i wielu innych miejsc. Harcerstwo realizuje swoją metodę wychowawczą przede wszystkim przez służbę.